sobota, 2 kwietnia 2011

Andrzej Żbikowski - Karski



Kolejna odsłona kuriera literackiego, a w nim na warsztacie ksiązka  Karski autorstwa Andrzeja Żbikowskiego. 
Pozycja została wydana nakładem wydawnictwa Świat Książki w 2011 roku. Książka jest wiernym opisem życia Jana Karskiego – emisariusza Rządu na uchodźstwie i Państwa Podziemnego w czasie drugiej wojny światowej. Co więcej – postać przemilczanego bohatera staje się przyczynkiem dla dokładnego opisu struktur władzy podziemnej i różnorakich zależności, jakie wytworzyła sytuacja wojenna.
Trudno jest jednoznacznie określić gatunek literacki (o ile literacki) do jakiego odwołuje się ta książka. Z jednej strony mamy bardzo zgrabnie napisaną relację, ocierającą się o gatunki publicystyczne; z drugiej – ilość faktów historycznych i objętość bibliografii wskazują na historyczny charakter tego tekstu. Zachodzi tu ciekawa mieszanka tych dwóch rodzajów piśmiennictwa, gdyż przy zachowaniu obu sposobów pisania autorowi udało się zachować charakterystyczne dla obu gatunków cechy i jednocześnie niwelując ich wady.
Tak więc mamy dokładną relację napisaną przystępnym językiem, będąca w praktyce esencją najważniejszych pozycji, dotyczących sześciu lat wojny i okresu powojennego, na które powołuje się autor. Pojawiają się jednak momenty, w których akademickość dotychczasowych prac daje doktora Żbikowskiego daje o sobie znać i zdania wielokrotnie złożone potrafią przytłoczyć nieprzywykłego do nich czytelnika. Wielką zaletą książki jest też skrupulatnie sporządzona bibliografia. Problemem wydania stają się jednak przypisy – umieszczenie komentarzy do tekstu na ostatnich stronach książki nie jest dobrym rozwiązaniem i utrudnia lekturę.
            Książka jest o tyle ważną pozycją, że jako jedna z niewielu traktuje o człowieku, który został w czasach słusznie minionych przemilczany. Do 1989 o Janie Karskim w Polsce mówić nie było można. A mówić można było (wtedy i teraz) wiele – począwszy od niezwykłego charakteru i ogromnych zdolności, poprzez fotograficzną niemal pamięć i ogromny patriotyzm, po graniczącą z szaleństwem odwagę (dwa razy wchodził i, co najważniejsze, wychodził z getta warszawskiego, wynosząc stamtąd dowody zborni przeciwko Żydom). Był to też jeden z pierwszych ludzi, którego raporty mówiły jednoznacznie o ludobójstwie, jakie dokonywało się w gettach i obozach zagłady.
Karski jest godną uwagi pozycją nie tylko ze względu na jej wyjątkową tematykę, ale i sposób przedstawienia historii polskiego Państwa Podziemnego. Przystępny język tylko czasem traci na swojej czytelności, przez co pozycja staje się książką dla czytelnika, który chce poszerzyć swoją wiedzę nie tylko o samym Janie Karskim ale i problematyce władzy i tajnych emisariuszy w trakcie drugiej wojny światowej. 

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz